بازشناسی یک منبع دست اول برای تاریخ اجتماعی ایران (نسخۀ خطی دفتر مفصل لوای [ایالت] ارومیه و خلخال)

بازشناسی تاریخ اجتماعی و اقتصادی ایالت روان براساس مقایسة نسخ خطی دفاتر تحریر«لوای روان» در دو مقطع 998 و 1139ق/1590 و 1727م

فقدان منابع در حوزة تاریخ اجتماعی ایران، آگاهی­های مورخان این حوزه از تاریخ ایران را محدود نموده است. در چنین شرایطی اسناد با توجه به جایگاهی که در میان منابع مکتوب تاریخی دارند، می­توانند تکیه­گاه مناسبی برای پژوهش­های تاریخی باشند و با کامل‌نمودن اطلاعات مورخان به یافته­های آنان ارزش تحقیقی و استنادی بخشند. بنابراین شناسایی و معرفی این منابع همچون دفاتر «مفصل[1]</stron...

انقلاب و نظریه اجتماعی (دفتر اول)

بازشناسی نخستین نسخۀ مکتوبِ خیمه‌شب‌بازی در ایران

اگرچه عمر نمایش‌های عروسکی در ایران  به تصریح مدارک موجود  عمر کوتاهی نیست، اما عدم ثبت و ضبط آن  که محصول ذاتِ متن‌گریزِ آن است  راه را بر پژوه ش‌های جدی‌تر می‌بندد. هرگونه اشاره و یادداشتی در تواریخ، سفرنامه‌ها، تذکره‌ها، حکایات و...که مُبَیّن اجرایی از یکی از همین نمایش‌ها باشد، می‌تواند فرصتی مغتنم برای هر پژوهشگری فراهم سازد. این مقاله سعی دارد با دستمایه‌قراردادن یکی از دو متن ثب‌تشده از دو اج...

بررسی نسخۀ خطی تاریخ سلاطین عجم (روزمه خسروان پارسی)

  تاریخ سلاطین عجم یکی از آثار وقار شیرازی، پسر وصال شیرازی، در دوره­ی بازگشت ادبی و سده­ی سیزدهم هجری است. این اثر به دلیل هماهنگی و هم­گامی با موج ادبی زمانه­ی نویسنده از جایگاه ویژه­ای برخورداراست. این اثر تاریخ ایران باستان را همانند الگوهای مورد استفاده­ی خود در چهار دورۀ پیشدادیان، کیانیان، اشکانیان و ساسانیان مورد بررسی­قرارداده و در آن تلاش­کرده تا سبک خراسانی و زبان فارسی سره را در نوش...

معرفی و بازشناسی نسخۀ خطی مثنوی بهرام و بهروز از وقار شیرازی

مثنوی بهرام و بهروز از وقار شیرازی، منظومه‌ای تعلیمی و عرفانی در 1440 بیت است که در سدۀ سیزدهم هجری سروده شده و محتوایی تعلیمی و عرفانی دارد. از این مثنوی تاکنون یک نسخۀ خطی به کتابت میرزا ابراهیم، مشهور به آقا و متخلّص به صفا به دست آمده است. شاعر هدف خود را از سرودن این منظومه، بیان مسائل حکیمانه به زبان شعر بیان کرده و برای تحقق این هدف، از شیوۀ عطار و مولانا و نظامی تأثیر پذیرفته است. گسترۀ ...

سیر تاریخ نگاری محلی در ایالت کرمان

تاریخ نگاری محلی ، سومین گونه مشهور تاریخ نویسی پس از تواریخ سلسه ای و عمومی است.هرایالت و شهری به فراخور اوضاع سیاسی، اجتماعی و اقتصادی کم و بیش دارای یک دواثر و یا بیشتر ، تاریخ محلی است.در این حالت، ایالت وسیع کرمان که حد فاصل بین فارس و خراسان است، از تاریخ نگاری محلی نسبتا غنی برخورداراست و چنانچه تاریخ نگاری محلی آن را با سایر ایالات مقایسه نماییم، پس از خراسان و ایالات ساحل بحر خزر رویکر...